In Scheveningen, midden jaren ’50 verzamelde ik plaatjes van Indische schilderijen en plakte die in mijn schoolagenda. Waarschijnlijk uit een gevoel van heimwee. Afbeeldingen van Balinese danseressen hadden mijn voorkeur. Toen ik in 1965 naar Amsterdam verhuisde heb ik enkele lessen Balinese dans gevolgd van een professionele danser. Ik sloot me aan bij de dansgroep Ramayana en trad daarmee op in diverse kleine theaters.
Als beginnend kunsthandelaar midden jaren ’70, bezocht ik veilingen en kwam tot de ontdekking dat de plaatjes die ik destijds verzamelde, foto’s waren van schilderijen van kunstenaars als Willem Gerard Hofker en Le Mayeur de Merprès. Deze schilderijen gingen toen voor betrekkelijk weinig geld van de hand. Ik voorspelde toen al dat Indische schilderijen het later zouden gaan maken, want de economie in Indonesië ontwikkelde zich gestaag en dáár zaten de collectioneurs. Ik moest echter een keuze maken: Jugenstil en art deco fascineerden me mateloos en ik begon naam te maken als kunsthandelaar.
Nu op mijn 74e, maak ik een inhaalslag. Sinds kort ben ik adviseur Indische schilderijen en kunstnijverheid van het Venduehuis in Den Haag. Het afgebeelde schilderij is één van de werken die via mijn bemiddeling op de komende Indische kunstveiling van 20 september ter veiling wordt aangeboden. Het is gemaakt door Leo Eland (1884-1951); bij uitstek een schilder van de zogenoemde Mooi Indië-stijl/ Dat zijn schilderijen met een natuurgetrouwe voorstelling van het Indische landschap in een romantisch-impressionistische stijl. Toch valt dit afgebeelde schilderij van een zonsondergang buiten dat genre. Dat komt door het gebruik van verschillende tinten blauw, dat vervreemdend werkt. Alleen aan het huisje en de bomen is Indië te herkennen: het is een symbolistisch landschap, verdroomd en mystiek. Leo Eland, die in Salatiga op Java werd geboren, was autodidact en kreeg adviezen van de schilder Carel Dake jr. Eland werkte in Indië, Amerika, Marokko en Amsterdam. Vanaf 1936 tot aan zijn door in 1952 woonde hij in Den Haag. In deze periode was de vroegere bezitter van dit schilderij bevriend met de schilder en heeft hem financieel gesteund.
Frans Leidelmeijer
Leo Eland (1884-1952)
Ondergaande zon
Olieverf op doek, 113×63 cm